Wykrojniki są to wzmocnione odpowiednimi wstawkami kształty wygięte z hartowanej ostrzonej stali. Działają na takiej samej zasadzie jak foremki do wycinania ciastek z rozwałkowanego ciasta. Wykrojnik kładzie się na materiale z którego chcemy wyciąć kształt, a następnie poddaje się naciskowi przy użyciu prasy hydraulicznej, mimośrodowej, lub ręcznej (mechanicznej).  Przy umiejętnym użytkowaniu wykrojnika można nim wykonać około 50 tyś. cięć.

Jest to doskonałe rozwiązanie przy wycinaniu kształtów z materiałów miękkich takich jak:
-skóra

-skóra sztuczna

-tektura

-tkaniny

-filc

-guma

-styrogum

-niełamliwe tworzywa sztuczne

W wykrojniku można zastosować nakłuwaki lub taśmy do wyznaczania linii szycia, dziurkacze do wycięcia dziurki okrągłej lub kształtowej (gwiazdki, łezki, rombu, kwadratu) wewnątrz obrysu wycinanego kształtu, oraz nożyki tworzące przeciętą linie (np. do późniejszego umieszczenia tam paska).

Wykrojników używa się głównie w obuwnictwie, kaletnictwie (portmonetki, saszetki, torebki, galanteria), przy produkcji ozdób skórzanych (bransoletki, rzemyki, pieszczochy, karwasze), oraz przy wycinaniu elementów tektórowych.